Pieniądze pod laptopem

Agregaty pieniężne a bazy monetarne – wszystko, co powinieneś o nich wiedzieć

Na początek należy wyjaśnić, że baza monetarna to rodzaj agregatu pieniężnego. Określa ona łączną ilość banknotów oraz bilonu. Tych, które znajdują się w obiegu pozabankowym, a także w całym systemie bankowym. Czym jednak jest baza monetarna? A czym Agregaty pieniężne? I jaka jest definicja agregatu M0? O tym wszystkim przeczytacie w poniższym artykule. Serdecznie zachęcamy do zapoznania się z nim.

Agregaty pieniężne

Politykę pieniężną w każdym kraju prowadzi bank centralny. I to on za nią odpowiada. W Polsce jest to Rada Polityki Pieniężnej. To organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego. To, jaką politykę pieniężną uznaje i prowadzi dany bank centralny zależy głównie od podaży pieniądza.

Podaż pieniądza

Ogólnie rzecz ujmując podaż to nic innego jak ilość dobra, która może być dostarczona na rynek przez dostawców. Chodzi oczywiście o określony czas i miejsce. To jest bardzo istotne. Podaż pieniądza to zupełna wartość zasobów pieniężnych. Zalicza się do niej gotówkę i depozyty bankowe, które w danym momencie są w obiegu.

Warto wiedzieć i jasno to zaznaczyć, że pieniądz to nie tylko gotówka. To również depozyty bankowe, o których już wspomnieliśmy czy różnego rodzaju papiery wartościowe. Dzięki temu jesteśmy w stanie podaż pieniądza mierzyć na kilka sposobów. Jej miarą są właśnie agregaty pieniężne.

Pieniądz może przyjąć formę gotówkową, bezgotówkową albo może być utrzymywany na rachunkach w bankach komercyjnych albo w banku komercyjnym. Może również przyjmować postać papierów wartościowych. Jeśli mowa o pieniądzach w formie bezgotówkowej, które utrzymywane są na rachunkach bankowych, to mowa jest tutaj o depozytach dostępnych na żądanie i takich z długim terminem zapadalności.

Różne oznaczenia agregatów pieniężnych zależą od tego, czy dany pieniądz to aktywa bardziej czy mniej płynne. Oznaczenia przyjmują postać od Mo do M3. „M” pochodzi od angielskiego słowa „money”, które  znaczy pieniądz.

Bankomat
Źródło: Pixabay

Agregat M0 czyli baza monetarna

Agregat M0 obejmuje swoim zakresem jedynie najbardziej płynne aktywa. Niektórzy mówią na nie również baza monetarna. Inną nazwą jest też pieniądz wielkiej mocy. Obejmuje on obszar aktywów, do których zalicza się głównie gotówka, znajdująca się aktualnie w obiegu. Najprościej rzecz ujmując – te banknoty, które w danym momencie krążą w gospodarce. Bazę monetarną określa się wzorem M0 = R + C. „R” to pieniądz w formie bezgotówkowej banków komercyjnych na rachunkach w banku centralnym. Natomiast literka C to pieniądz w formie gotówkowej. Zaliczają się do niego monety oraz banknoty w obiegu, które są poza obszarem sektora bankowego.

Ważny jest fakt, że pieniądzem w formie gotówki w obiegu nie są banknoty wyemitowane, ale te leżące w skarbcu. W rzeczywistości nie są one własnością nikogo.

Taka baza monetarna, oprócz wspomnianej już gotówki obejmuje także rezerwy banków komercyjnych. Chodzi w tym przypadku zarówno o rezerwy obowiązkowe, jak i te nadwyżkowe. O tych drugich decydują same banki.

Informacje na temat agregatu M0 można podsumować w sposób następujący:

  • pieniądz w formie gotówkowej, który krąży w gospodarce (wliczając w to kasy bankowe),
  • pieniądz w formie bezgotówkowej banków komercyjnych na rachunkach w banku centralnym. Inaczej mówiąc – wartość ich aktualnych rachunków, które znajdują się z obszarze działalności banku centralnego,
  • wartość rachunków rezerwy obowiązującej. To rezerwa, jaką banki muszą utrzymać w banku centralnym.

Inne agregaty pieniężne

Poszczególne konkretne agregaty pieniężne oznaczone są literą M oraz symbolem cyfrowym w tendencji wzrastającej. Ten wzrost zależny jest od zmniejszającej się płynności aktywów, które są zawarte w obszarze agregatu. Te z nich, które charakteryzują się dużą płynnością są często wykorzystywane do płatności. Te z mniejszą płynnością wykorzystuje się zazwyczaj do gromadzenia i przetrzymywania oszczędności.

  • agregat M1. To agregat, który obejmuje obszar pieniędzy będących w obiegu (nie wliczając w to kasy banków). To też wartość rachunków bieżących banków komercyjnych. Tych, które znajdują się w centralnym banku. Wliczamy w to również wartość rezerwy, która obowiązuje na rachunkach banku centralnego. Nie można też zapomnieć o depozytach bieżących – złotowych oraz walutowych.
  • agregat M2. To aktywa, które istnieją a agregacie M1, a dodatkowo depozyty oraz inne zobowiązania banków wobec podmiotów, które nie są bankowe. Termin tych zobowiązań to najwyżej 2 lata. Termin wypowiedzenia depozytów mija po trzech miesiącach.
  • agregat M3. W jego obszar wliczają się aktywa z agregatu M2. To również dłużne papiery wartościowe z terminem wykupu do lat dwóch. Nie można zapomnieć również o zobowiązaniach banków, powstałych z tytułu operacji z obietnicą odkupu.
Grafika banku
Źródło: Pixabay

Ważne jest zapamiętanie, że dane na temat wysokości konkretnych agregatów są dostępne na stronie Narodowego Banku Polskiego. Publikowane są w formie danych miesięcznych. To sprawia, że w idealny sposób pokazują i wyjaśniają bieżącą sytuację na rynku.

One thought on “Agregaty pieniężne a bazy monetarne – wszystko, co powinieneś o nich wiedzieć

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Strona korzysta z plików cookies, aby korzystać z naszego portalu zaakceptuj - politykę prywatności.

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close